Makalat

Hak Te'âlâ İblise sordu: “Niçin Âdem'e secde etmedin. İblis cevap verdi: Beni ateşten, onu ise çamurdan yarattın.”

Allah: "- Sana emrettiğim zaman, seni Âdem'e secde ederek saygı göstermekten alıkoyan nedir?" buyurdu.

İblis: "- Ben ondan daha hayırlıyım, beni ateşten yarat-tın. Onu ise çamurdan yarattın." dedi." (Kur’an 7/12)

Yani "Sen beni ateşten onu topraktan yarattın. Bunun için, benim terkibim, ateş ulvi, toprak ise suflidir. Yaradılışta ben ondan yüceyim. Bu sebeple Âdem'e secde ederek ona saygı göstermedim." dedi. Gurura kapılarak, secdeye, saygı göstermeye râzı olmadı. Hak Teâlâ da onu dergahından kovdu. Önceleri Allah'a yakın bir melek iken adı Haris idi. Sonra mahrum, şaşkın, lanetlenmiş oldu ve adı Şeytan ve İblis olarak değişti.

Ondan sonra Hak Süphanehu ve Teâlâ şöyle buyurdu: -Ya Âdem yukarı bak!

Bunun üzerine Âdem a.s. yukarı baktı. Arşta şu güzel sözün yazılmış olduğunu gördü: "Lâ-ilâhe illallah, Muhammedün Resulullah." Âdem a.s. onu görünce şöyle dedi:

-İlâhi efendim, Mevlam! "La-ilâhe illallah" senin birliğindir. Ya Muhammed kimin adıdır?

Ebedî hayat ile diri, ölümlü olmakta uzak, varlık alemini ayakta tutan ve düzenini elinde bulunduran Allah (C.C.) buyurdu ki: "Ya Âdem ! O benim habibimin, sevgili kulumun adıdır ki, senin oğlundur." Âdem çok mutlu oldu, şükretti. Ondan sonra Âdem (a.s) sağ yanına baktı; üç güzel şahıs gördü ve sordu:

-Adınız nedir ve makamınız nerdedir?

Birincisi cevap verdi: - Adım akıldır ve yerim başta, beyindedir.

İkincisi şöyle cevap verdi:  - Adım utanma ve hayadır; yerim yüzdedir.

Üçüncüsü ise şöyle cevap verdi: - Adım, ilimdir ve makamım göğüs içindedir..

Bunun üzerine Âdem şöyle dedi: - Gelin şimdi yerliyerinize girin. O an üçüde yerliyerine girdiler. Âdem rahatladı. Sonra sol tarafına baktı. Orada da üç şahıs gördü; ürktü ve sordu: - Adınız nedir ve yeriniz nerdedir? Ne uğursuz grupsunuz.

Onlardan birisi cevap verdi: - Adım öfkedir; yerim başta, beyindedir.

Âdem karşılık verdi: - Baş akıl yeridir; senin başta yerin yok. O Şahıs bunun üzerine şöyle dedi: - Ben gelince akıl gider.

İkinci şahıs da şöyle konuştu: - Benim adım açgözlülüktür; yerim yüzdedir.

Âdem karşılık verdi: - Yüz, tamamıyle utanma ve hayâ yeridir; senin yüzde yerin yok. O şahıs buna şöyle karşılık verdi: - Ben gelince utanma ve hayâ gider.

Üçüncü şahıs da şöyle karşılık verdi:- Benim adım hased, kıskançlıktır; yerim gönül-dedir.

Buna karşı Âdem a.s.: - Göğüs ilim yeridir; senin göğüste yerin yok.  Bunun üzerine o şahış şöyle konuştu: - Ben gelince ilim gider.

Şimdi aziz dostum şöyle bilmek gerekir ki iman rahmanîdir, şüphe şeytanîdir. Şüphe gelse iman; iman gelse şüphe gider.

Hacı Bektaş Veli